Không khí trong nhà ô nhiễm đang trở thành mối lo ngại lớn. Nghiên cứu cho thấy, nồng độ các chất độc hại trong nhà thường cao gấp 2-5 lần so với ngoài trời, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe. Cây giúp thanh lọc không khí trong nhà là một giải pháp tự nhiên, ngày càng được ưa chuộng để cải thiện chất lượng không khí, giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh hô hấp và tạo không gian sống lành mạnh hơn. Tuy nhiên, cần lựa chọn đúng loại cây và chăm sóc đúng cách để đạt hiệu quả tối ưu.
Tác hại của không khí ô nhiễm trong nhà đối với sức khỏe
Ảnh hưởng trực tiếp đến hệ hô hấp
Không khí trong nhà có thể tích tụ nhiều chất ô nhiễm như formaldehyde, benzene, xylene và các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi (VOC) từ đồ nội thất, chất tẩy rửa và các sản phẩm gia dụng. Những chất này không chỉ gây tổn thương cho hệ hô hấp mà còn liên quan đến các bệnh mãn tính như hen suyễn, dị ứng và viêm phổi. Các triệu chứng thường gặp bao gồm khó thở, ho khan, và căng thẳng hô hấp, đặc biệt ảnh hưởng đến trẻ em và người lớn tuổi.
Nghiên cứu về ô nhiễm không khí trong nhà
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), ô nhiễm không khí trong nhà là nguyên nhân của hàng triệu ca tử vong sớm mỗi năm trên toàn cầu. Các nghiên cứu mới nhất cho thấy, việc sống trong môi trường chứa nhiều chất ô nhiễm có thể tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch, phổi và ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng giấc ngủ cũng như hiệu suất làm việc hàng ngày.
“Ô nhiễm không khí trong nhà là nguyên nhân gây ra gần một nửa số ca tử vong liên quan đến ô nhiễm không khí năm 2020, ước tính khoảng 3,2 triệu người.”
— Tổ chức Y tế Thế giới (WHO)
Thống kê về ô nhiễm không khí tại Việt Nam
Cảm thấy nghẹt thở là tiêu đề được đăng tải trên tờ Viet Nam News ngày 22 tháng 3 năm nay, khi cuộc khảo sát thường niên của IQAir xếp Việt Nam là quốc gia ô nhiễm cao thứ 2 trong khu vực ASEAN và có chất lượng không khí kém thứ 22 trên toàn cầu. Hà Nội được xếp hạng thành phố ô nhiễm thứ 8 trên thế giới.
- Chỉ số PM2.5: Trung bình năm 2023, chỉ số PM2.5 của Việt Nam cao gấp gần sáu lần mức khuyến nghị của WHO.
- Tác động sức khỏe: Ô nhiễm không khí gây ra khoảng 70.000 ca tử vong hàng năm ở Việt Nam, rút ngắn tuổi thọ trung bình 1,4 năm.
- Kinh tế: Ô nhiễm không khí gây thiệt hại hơn 13 tỷ USD mỗi năm cho Việt Nam, tương đương 4% GDP.
8 loại cây thông minh giúp làm sạch không khí trong nhà
Việc sử dụng cây giúp thanh lọc không khí trong nhà đã được nhiều nghiên cứu chứng minh là một phương pháp hiệu quả và thân thiện với môi trường. Dưới đây là danh sách 8 loại cây giúp thanh lọc không khí trong nhà được NASA khuyến nghị, mỗi loại có khả năng loại bỏ các chất độc hại khác nhau và dễ chăm sóc:
1. Cây lưỡi hổ (Sansevieria trifasciata)
Cây lưỡi hổ nổi bật với khả năng hấp thụ CO₂ và phát sinh oxy vào ban đêm, rất lý tưởng cho phòng ngủ. Nó có khả năng loại bỏ các chất formaldehyde, xylene, toluene và benzene. Cây này ít cần nước và có thể phát triển mạnh mẽ ngay cả trong điều kiện ánh sáng yếu, làm cho nó trở thành lựa chọn hoàn hảo cho những người mới bắt đầu trồng cây.
2. Cây lan ý (Spathiphyllum)
Lan Ý không chỉ mang lại vẻ đẹp thanh lịch với hoa trắng tinh khiết mà còn có khả năng loại bỏ formaldehyde, trichloroethylene, xylene và amoniac. Cây giúp cải thiện độ ẩm không khí, giảm tình trạng khô da và các vấn đề hô hấp. Để chăm sóc cây lan Ý, hãy tưới nước khi đất khô và tránh để cây tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời.
3. Cây trầu bà (Epipremnum aureum)
Cây trầu bà rất dễ chăm sóc và thích ứng với nhiều điều kiện môi trường khác nhau, từ ánh sáng mạnh đến ánh sáng yếu. Nó có khả năng hấp thụ các chất formaldehyde, xylene và toluene, giúp làm sạch không khí hiệu quả. Cây này có thể được trồng trong chậu hoặc thậm chí là trồng thủy sinh, phù hợp với nhiều không gian khác nhau trong nhà.
4. Cây nha đam (Aloe vera)
Nha Đam không chỉ được biết đến với công dụng chăm sóc da mà còn là một cây lọc không khí xuất sắc, loại bỏ formaldehyde và benzene. Để cây nha đam phát triển tốt, cần đặt nó ở nơi có nhiều ánh sáng mặt trời và tưới nước khi đất hoàn toàn khô. Ngoài ra, nha đam còn giúp làm dịu không khí và mang lại cảm giác tươi mát cho không gian sống.
5. Cây dây nhện (Chlorophytum comosum)
Cây dây nhện nổi tiếng với khả năng loại bỏ formaldehyde, xylene và carbon monoxide. Đây là loại cây dễ nhân giống từ các cây con và cần được tưới nước đều đặn, tránh ánh nắng mạnh. Cây dây nhện không chỉ giúp làm sạch không khí mà còn tạo thêm điểm nhấn xanh mát cho nội thất nhà bạn.
6. Cây cọ cảnh (Rhapis excelsa)
Cây cọ cảnh không chỉ đẹp mắt mà còn có khả năng loại bỏ formaldehyde, xylene, toluene và amoniac. Cây giúp tạo độ ẩm tự nhiên cho không khí, rất hữu ích trong những không gian khô ráo. Để chăm sóc cây cọ cảnh, hãy đặt nó ở nơi có ánh sáng gián tiếp và tưới nước khi đất khô ráo.
7. Cây thường xuân (Hedera helix)
Cây thường xuân là một trong những “chiến binh” mạnh mẽ trong việc lọc formaldehyde, benzene và các chất gây dị ứng. Cây có thể được trồng trong chậu hoặc treo lên cao, phù hợp với nhiều không gian sống. Để duy trì sức khỏe cho cây, hãy đặt nó ở nơi có ánh sáng gián tiếp và tưới nước khi đất khô.
8. Cây dương xỉ Mỹ (Nephrolepis exaltata)
Cây dương xỉ Mỹ không chỉ loại bỏ formaldehyde, xylene và toluene mà còn giúp tăng độ ẩm không khí, đặc biệt hữu ích trong mùa đông hoặc phòng có điều hòa. Cây cần được tưới nước thường xuyên và duy trì độ ẩm cao. Dương xỉ Mỹ cũng là một lựa chọn tuyệt vời để trang trí không gian xanh mát trong nhà.
Lựa chọn cây thanh lọc không khí phù hợp cho từng không gian
Cây cho phòng ngủ
Khi chọn cây lọc không khí trong phòng ngủ, hãy ưu tiên những loại cây có khả năng phát thải oxy vào ban đêm như lưỡi hổ và lan Ý. Những cây này không chỉ giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ mà còn hỗ trợ sức khỏe hô hấp. Ngoài ra, cần chú ý đến kích thước của chậu cây để phù hợp với diện tích phòng và tránh những cây có mùi hương mạnh gây khó chịu khi ngủ.
Cây cho phòng khách
Phòng khách thường là không gian rộng lớn, vì vậy bạn có thể chọn các loại cây lớn như cọ cảnh và dương xỉ Mỹ để tạo điểm nhấn xanh mát. Bố trí cây ở các góc phòng hoặc cạnh tường để tối ưu hóa việc thanh lọc không khí. Các loại cây này không chỉ giúp làm sạch không khí mà còn tăng vẻ thẩm mỹ cho không gian sống.
Cây cho văn phòng làm việc tại nhà
Trong môi trường làm việc tại nhà, chọn những loại cây dễ chăm sóc như trầu bà và dây nhện sẽ rất phù hợp. Những cây này không chỉ giúp làm sạch không khí mà còn giảm căng thẳng và tăng hiệu suất làm việc. Đặt cây gần bàn làm việc hoặc ở những khu vực dễ nhìn thấy để tận dụng tối đa lợi ích mà chúng mang lại.
- Giảm ốm đau: Nhân viên văn phòng có không gian làm việc có cây cối ít bị ốm hơn (giảm từ 36% xuống còn 16%).
- Tăng năng suất: Nhân viên làm việc năng suất cao hơn 15% và khả năng tập trung tăng đáng kể khi có cây trồng và đồ vật trang trí xung quanh.
- Giảm stress: Cây xanh giúp giải tỏa căng thẳng, cải thiện tâm trạng và giảm thiểu tác hại của căng thẳng liên quan đến công việc.
- Giảm tiếng ồn: Các loại cây xanh trong văn phòng có thể giúp giảm thiểu ô nhiễm tiếng ồn, tạo môi trường làm việc yên tĩnh hơn.
Mẹo chăm sóc cây thanh lọc không khí để đạt hiệu quả tối ưu
Đảm bảo nguồn ánh sáng phù hợp
Mỗi loại cây lọc không khí có nhu cầu ánh sáng riêng. Đặt cây ở những vị trí phù hợp như gần cửa sổ nếu cây cần nhiều ánh sáng hoặc ở nơi có ánh sáng gián tiếp nếu cây ưa bóng râm. Việc xác định đúng nhu cầu ánh sáng sẽ giúp cây phát triển khỏe mạnh và duy trì khả năng lọc không khí tốt nhất.
Tưới nước đúng cách
Việc tưới nước đúng cách là yếu tố quan trọng để cây khỏe mạnh và hoạt động hiệu quả. Kiểm tra độ ẩm của đất trước khi tưới nước lại và tránh tưới quá nhiều hoặc quá ít. Những loại cây như lưỡi hổ và lan Ý cần được tưới khi đất khô, trong khi dương xỉ Mỹ cần được tưới nước thường xuyên hơn.
Chọn loại đất và bón phân thích hợp
Sử dụng loại đất phù hợp với từng loại cây để cây nhận đủ dinh dưỡng và phát triển tốt. Đa số các loại cây lọc không khí thích hợp với đất thoát nước tốt. Bón phân định kỳ bằng phân bón hữu cơ hoặc phân bón chuyên dụng cho cây trong nhà sẽ giúp cây phát triển mạnh mẽ và duy trì khả năng lọc không khí hiệu quả.
Vệ sinh và chăm sóc lá cây
Lau sạch bụi trên lá cây thường xuyên giúp cây quang hợp tốt hơn và duy trì vẻ đẹp tự nhiên. Kiểm tra và phòng trừ các bệnh hại thường gặp như rệp sáp hoặc nấm mốc để cây luôn khỏe mạnh. Việc chăm sóc lá cây không chỉ giúp cây hoạt động hiệu quả mà còn tạo cảm giác sạch sẽ cho không gian sống.
Kết luận
Chọn lựa và trồng cây giúp thanh lọc không khí trong nhà không chỉ nâng cao chất lượng không khí mà còn mang lại không gian sống xanh mát và sức khỏe tốt hơn cho bạn và gia đình. Với những loại cây hiệu quả như lưỡi hổ, lan Ý, trầu bà, nha đam, dây nhện, cọ cảnh, thường xuân và dương xỉ Mỹ, bạn có thể dễ dàng tạo dựng một môi trường sống trong lành và an toàn. Bên cạnh đó, đặc biệt trong môi trường văn phòng, việc trang trí cây xanh không chỉ cải thiện không khí mà còn tăng năng suất và giảm stress cho nhân viên. Hãy bắt đầu chăm sóc cây ngay hôm nay để tận hưởng những lợi ích vượt trội mà chúng mang lại.
